Fijn Stof - Gevaren Voor De Gezondheid

2023 Auteur: Wallace Forman | [email protected]. Laatst gewijzigd: 2023-05-24 12:25

Fijn stof: luchtverontreinigende stof nummer 1

Fijnstof (PM) is een van de gevaarlijkste luchtverontreinigende stoffen voor de gezondheid, aangezien de stofdeeltjes een breed scala aan schadelijke effecten ontplooien in de luchtwegen en - door middel van ontstekingsprocessen - door het hele lichaam. Fijnstof bestaat uit kleine deeltjes van verschillende grootte en chemische samenstelling. Deeltjes met een diameter van 10 µm en kleiner (10 µm = 0,01 mm) worden fijnstof genoemd. Ter vergelijking: een hoofdhaar is ongeveer 100 µm dik. Fijne zandkorrels hebben een diameter van 90 µm.

navigatie

• Lees verder
• meer over het onderwerp
• Advies, downloads & tools
• Hoe fijn stof ontstaat
• Gezondheidsrisico's
• Hoe kan ik mezelf beschermen?
• Fijnstofverontreiniging en grenswaarden in Oostenrijk

Verkeer, woningbranden, industrie en landbouw worden beschouwd als de belangrijkste veroorzakers van fijnstofverontreiniging. In het verkeer wordt een groot deel van de vervuiling veroorzaakt door kankerverwekkende dieselroet van dieselvoertuigen en door het opblazen van wegstof.

Hoe fijn stof ontstaat

Fijnstof ontstaat op verschillende manieren:

• Fijnstof wordt in de atmosfeer gevormd door direct uitgestoten verontreinigende deeltjes en door secundaire deeltjes die ontstaan door chemische reacties van zogenaamde "precursorgassen". Deze omvatten bijvoorbeeld zwaveldioxide (SO ₂), stikstofoxiden (NO _x), ammoniak (NH ₃) en vluchtige organische stoffen (VOS).
• Door mechanische processen, bijv. Gruis of slijtage in het verkeer, ontstaat nabij de grond fijnstof.
• Met name bij het stoken van vaste brandstoffen komt ook fijnstof vrij.
• Fijnstof ontstaat van nature, bijvoorbeeld door winderosie (woestijnstof), bosbranden of vulkaanuitbarstingen.

Gezondheidsrisico's

Afhankelijk van de grootte van de fijne stofdeeltjes worden de bovenste of onderste luchtwegen aangetast. Heel kleine deeltjes kunnen via de luchtwegen de longen bereiken en zelfs de longblaasjes bereiken. Tot nu toe is er geen concentratiegrens vastgesteld waaronder fijnstofverontreiniging geen gezondheidseffecten heeft. Met name risicogroepen van mensen zijn baby's en peuters, ouderen ouder dan 65 jaar en mensen met chronische aandoeningen van de luchtwegen of hart- en vaatziekten.

Fijn stof kan onder andere ontstekingen in de bloedvaten veroorzaken en de neiging van het bloed om te stollen vergroten. Dit verhoogt het risico op trombose. Tijdelijke blootstelling aan fijn stof kan leiden tot hoesten, bronchitis, astma-aanvallen of een verminderde longfunctie of hart- en vaatziekten veroorzaken. Langdurige blootstelling wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op longkanker en, bij kinderen, een verhoogd risico op verminderde longgroei en hersenfunctie. Studies tonen aan dat zware blootstelling aan verkeersdampen gepaard gaat met een hoger risico op hartaanvallen.

Hoe kan ik mezelf beschermen?

Door zo min mogelijk fijnstofhoudende lucht in te ademen kan in principe gezondheidsschade worden voorkomen.

• Als er veel fijnstof is, moeten inspannende activiteiten buitenshuis worden vermeden.
• Voetgangers en fietsers moeten drukke wegen vermijden.
• Woonruimtes moeten worden geventileerd in tijden van weinig verkeer.
• Veeg het appartement vaker af met een vochtige doek en vermijd roken als bron van fijn stof.

Fijnstofverontreiniging en grenswaarden in Oostenrijk

De levensverwachting van Oostenrijkers is voor 2000 met gemiddeld negen maanden afgenomen als gevolg van fijnstof. Sindsdien is de vervuiling in heel Oostenrijk licht afgenomen. Naast de uitstoot in Oostenrijk is ook het transport van verontreinigende stoffen uit de buurlanden verantwoordelijk. De door de EU gestelde grenswaarden worden nog steeds overschreden op zwaarbelaste meetstations in Oostenrijk. Daarom werden geschikte herontwikkelingsgebieden gedefinieerd waar aanvullende mitigerende maatregelen (strengere eisen voor de industrie, vervangingsprogramma's voor oude verwarmingssystemen, rijbeperkingen voor oude vrachtwagens en snelheidsbeperkingen) moeten worden geïmplementeerd.

EU-grenswaarden:

• 50 µg / m ³ (daggemiddelde, mag niet meer dan 35 dagen per jaar worden overschreden)
• 25 µg / m ³ (gemiddelde waarde per kalenderjaar)

Meer informatie en actuele fijnstofverontreiniging in Oostenrijk: · Federaal Milieuagentschap