Littekens En Littekenbehandeling

2023 Auteur: Wallace Forman | [email protected]. Laatst gewijzigd: 2023-06-06 18:13

Littekens en littekenbehandeling

Littekens ontstaan wanneer een wond geneest na een huidletsel. Littekens zijn de laatste stap in een succesvolle wondgenezing. Littekens vervangen de beschadigde of beschadigde huid door de vorming van minder elastisch vervangingsweefsel. Littekens veranderen in de loop van de tijd (littekenrijping), waarbij sommige littekens volledig verdwijnen en andere littekens een leven lang zichtbaar blijven. Ook kunnen patiënten zelf een bijdrage leveren om een litteken zo goed mogelijk te laten genezen, bijvoorbeeld door het litteken te verzorgen of door de zonbescherming. In zeldzame gevallen prolifereren littekens. Atrofische littekens, hypertrofische littekens of keloïden vormen zich. Deze littekens kunnen pijnlijk ongemak veroorzaken en een psychologische last worden voor de getroffenen. Er zijn verschillende therapieën voor opvallende of abnormale littekens…

navigatie

• Lees verder
• meer over het onderwerp
• Advies, downloads & tools
• Hoe ontstaan littekens?
• Welke soorten littekens zijn er?
• Welke klachten kunnen er ontstaan?
• Hoe wordt de diagnose gesteld?
• Hoe worden littekens behandeld?
• ">Hoe worden zieke littekens behandeld?

>

• Wat kan de patiënt bijdragen aan het genezingsproces?
• Aan wie kan ik vragen?
• Hoe worden de kosten gedekt?

>

Hoe ontstaan littekens?

Een verse wond sluit zich eerst met tijdelijk, onstabiel granulatieweefsel. Daarna groeien collageenvezels in het granulatieweefsel. De bloedtoevoer wordt verhoogd. Het verse litteken is aanvankelijk rood en opgetrokken. Na een tijdje (maanden tot jaren) neemt de doorbloeding af en trekt het collageen zich samen. Het litteken zakt in, wordt zachter en bleker. Na ongeveer twee jaar is het litteken compleet. Maar zelfs daarna kan een litteken van uiterlijk veranderen.

Bij het ontstaan van een litteken zijn verschillende factoren van invloed op de grootte, vorm, uiterlijk enz.:

• Grootte en type wond,
• Locatie van de wond (er worden meer littekens gevormd in gebieden met verhoogde huidspanning),
• Wondhygiëne en wondgenezing (infecties en verminderde wondgenezing leiden tot verhoogde vorming van littekens),
• Leeftijd (littekens zijn op jongere leeftijd ernstiger dan op oudere leeftijd),
• Medicatie-inname en comorbiditeit,
• Voedingstoestand en immuunstatus,
• erfelijke factoren en
• Litteken zorg.

Welke soorten littekens zijn er?

Aan het einde van de wondgenezing zonder verstoringen of complicaties, worden meestal platte, bleke en zachte littekens gevormd. Meestal veroorzaken deze geen symptomen zoals roodheid, verklevingen en jeuk. Andere verwondingen, vooral diepe en grote wonden, genezen met grote, soms merkbare littekens.

Stoornissen in de wondgenezing kunnen ook leiden tot pathologische littekenvorming. Deze omvatten:

• Atrofische littekens (litteken-depressies): nadat de wond is genezen, is er te weinig weefsel gevormd om de wond volledig te vullen. Verzonken littekens zijn vaak het gevolg van acne.
• Littekencontracturen : het littekenweefsel trekt samen en verhardt. Littekencontracturen treden vaak op bij uitgebreide verwondingen, zweren of brandwonden. Trekkrachten werken in verschillende richtingen op het litteken. Ze zijn cosmetisch niet aantrekkelijk en kunnen de mobiliteit beperken, vooral in de gewrichten.
• Hypertrofische littekens: littekens groeien en vermenigvuldigen zich buitensporig. De littekens blijven echter beperkt tot het wondgebied. Hypertrofische littekens ontstaan meestal aan de buigzijde van gewrichten en na brandwonden. Ze kunnen ook spontaan of door therapie achteruitgaan.
• Keloïden (Narbenwülste, keloïden): Het littekenweefsel groeit en in de aangrenzende gebieden van de huid. Keloïden vormen aanvankelijk een rubberachtige rode groei van bindweefsel. Het wordt later donkerrood, stevig en jeukt vaak. Keloïden vormen zich vaak bij mensen met een donkere huid en meestal op de schouder en borst of oor. De bovenste huidlaag op keloïden is dun en kwetsbaar. Wondinfecties verhogen het risico op keloïden. Overmatige littekens beginnen ongeveer drie tot vier weken na het letsel. De groei kan jarenlang doorgroeien. Keloïden gaan niet alleen achteruit.

Welke klachten kunnen er ontstaan?

Grote of abnormale littekens, zoals hypertrofische littekens of keloïden, kunnen ongemak veroorzaken, b.v.

• Brandend gevoel, jeuk, pijn,
• Gevoelens van spanning in de huid en onderliggend weefsel,
• beperkte mobiliteit,
• lage veerkracht van de huid,
• Ophoping van vocht (oedeem) in het gebied van de littekens,
• verminderd gevoel, bijv. temperatuur, pijn, tastzin ook
• esthetische of cosmetische beperkingen en psychologische stress.

Deze symptomen kunnen littekenbehandeling vereisen. Neem voor advies contact op met uw arts.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Eerst zal de arts de anamnese afnemen en verschillende vragen stellen:

• Hoe lang duurt het litteken?
• Veroorzaakt het litteken ongemak?
• Wordt de patiënt beperkt door het litteken?

De arts inspecteert vervolgens het litteken en beoordeelt de genezing van de wond, de aard van het litteken, de vorm van het litteken, de vorming van oedeem en de bloedcirculatie. Vervolgens voert hij / zij een palpatieonderzoek uit om aanvullende informatie over het litteken te krijgen, bv.over de tonus van het weefsel, verklevingen, pijn etc. Na de diagnose stelt de arts een therapieplan voor en verduidelijkt de patiënt belangrijke punten van therapie op b.v.

• Wat is het doel van therapie? (Het litteken is bijvoorbeeld na ongeveer zes maanden met ongeveer 50 procent verminderd.)
• Hoe groot zijn de kansen op succes?
• Hoe waarschijnlijk zijn nieuwe littekens?
• Wat zijn de voor- en nadelen van de behandeling?
• Welke bijwerkingen kunnen optreden en hoe waarschijnlijk zijn ze?
• Hoe vaak wordt therapie voorgeschreven en hoe lang duurt de gehele behandeling?
• Wat kan de patiënt bijdragen?

Hoe worden littekens behandeld?

Voor de behandeling van littekens zijn verschillende therapieën en zorgmaatregelen beschikbaar. Afhankelijk van de behandeling worden deze uitgevoerd door bijvoorbeeld een arts of, op voorschrift van een arts, door een fysiotherapeut of ergotherapeut.

Voor een optimaal behandelingssucces wordt de patiënt geïnstrueerd om bepaalde massages en zorgmaatregelen uit te voeren, zoals uitspreiden, lotion aanbrengen, enz.

De behandelingen hebben verschillende doelen: het verbeteren van de bloedcirculatie, het verminderen van oedeem, het verminderen van roodheid, jeuk en pijn, het verbeteren van de elasticiteit van het weefsel, het verminderen van verklevingen (contracturen, verklevingen) en het verlichten van pijn.

Maatregelen om littekens te behandelen zijn onder meer:

• Lichte massage van het weefsel naast het litteken en op het litteken zelf (trekmassage) om de elasticiteit van het litteken te verbeteren. Ev. littekenzalven of gels met speciale actieve ingrediënten, bijv. allantoïne of dexpanthenol, worden zorgvuldig in het littekenweefsel gemasseerd.
• Smeer het litteken en het gebied rond het litteken met de hand of een zachte doek in de richting van het hart of de kern van het lichaam om de lymfe te activeren en oedeem te verminderen.
• Warme baden en verzorging van het litteken met een verzorgingsproduct, olijfolie of goudsbloemzalf.
• Ev. Gerichte therapieën om pijn, verklevingen en pathologische littekens te voorkomen, bijv. Manuele therapieën, stretching, mobilisatie, enz.
• Compressie met plakband, enveloppen enz.
• De onderdruk vacuümmassage (cupping) wordt voornamelijk gebruikt bij kleine lokale littekens, bijvoorbeeld op het oor, nek of gezicht. Het litteken wordt voorzichtig gemasseerd en uitgerekt met speciale zuignappen.
• Verzorging van het litteken met siliconen om het litteken vochtig en soepel te houden. Dit is om de ontwikkeling van hypertrofische littekens of keloïden te voorkomen. Siliconen zijn verkrijgbaar als gels, crèmes, kussens, pads en folies. Speciale zalven of uienextract kunnen ook voor de verzorging worden gebruikt.
• Ev. Toevoeging van geselecteerde vitamines en mineralen.

Hoe worden zieke littekens behandeld?

De volgende speciale maatregelen kunnen worden gebruikt voor opvallende of pathologische littekens (atrofische of hypertrofische littekens, keloïden):

Behandeling van atrofische littekens

Injectie (injectie) van vulstoffen, bijv. Collageen: Het doel van de therapie is om het ontbrekende weefsel op te vullen. Het effect is echter beperkt in de tijd en er bestaat een risico op ontstekingsreacties.

Slijpen (dermabrasie): Verzonken littekens kunnen ook worden behandeld door de bovenste huidlaag of de randen van het litteken te slijpen.

Behandeling van hypertrofische littekens en keloïden

Injectie van glucocorticosteroïden (cortison): Injectie van glucocorticosteroïde (werkzame stof triamcinolon) in het litteken kan de overmatige vorming van bindweefsel bij hypertrofische littekens en keloïden remmen. Dit om de sterke littekengroei te verminderen. De injecties kunnen pijnlijk zijn. De ongewenste effecten van te diep injecteren zijn onder meer weefselverkleining (atrofie) en pigmentatiestoornissen. Volgens de richtlijn van de Duitse Dermatologische Vereniging is het slagingspercentage (responspercentage) bij keloïden hoog (tussen 50 en 100 procent). De kans op een nieuwe formatie (terugval) is maximaal 50 procent. Voordat u dit doet, kan de arts het litteken bevriezen (cryotherapie) om de injectie te vergemakkelijken. Glucocorticosteroïden zijn gecontra-indiceerd bij kinderen vanwege mogelijke bijwerkingen.

Cryotherapie (icing): Cryotherapie wordt voornamelijk gebruikt voor keloïden en kleine hypertrofische littekens. De littekens worden ingevroren met vloeibare stikstof en vervolgens verwijderd. De behandeling kan worden uitgevoerd met korte bevriezing (vóór een glucocorticosteroïd-injectie) of met intensieve bevriezing. Na bevriezing vormt zich een blaar met een sijpelende wond. Voor een voldoende effect moet de behandeling vaker worden herhaald. Dit is echter pas mogelijk nadat de blaas na ongeveer vier tot zes weken is genezen.

Drukbehandeling: Door druk uit te oefenen op een litteken, dient de rijping van het collageen te worden versneld. De druk maakt het litteken vlak, ondersteunt de omzetting van het vervangende weefsel in functioneel weefsel en verhoogt de elasticiteit van het litteken. De druk moet indien mogelijk de hele dag worden gehandhaafd. Afhankelijk van het litteken duurt de behandeling zes maanden tot twee jaar. Het succes van de behandeling wordt gedocumenteerd tijdens de reguliere medische controles. Drukbehandeling is mogelijk met:

• Elastisch textiel, bijv. Compressiepak, kousen, handschoenen, verband voor grote littekens, vooral na brandwonden of
• Plastic maskers.

Needling (microneedling, collageen inductietherapie): Het littekenweefsel wordt behandeld met een speciale roller met veel kleine, dunne naalden. Dit resulteert in kleine verwondingen. Dit ondersteunt de wondgenezing en stimuleert onder andere de vorming van collageen. De eenvoudige, veilige en effectieve therapiemethode wordt gebruikt bij bijvoorbeeld acnelittekens, brandwondenlittekens of striae en kan eventueel gecombineerd worden met andere therapieën.

Operatie: Chirurgische behandeling van littekens wordt meestal op zijn vroegst na een jaar overwogen, omdat littekens van tevoren vanzelf kunnen verdwijnen. Tijdens de behandeling wordt het littekenweefsel geheel of gedeeltelijk verwijderd. De wond wordt vervolgens gehecht of vervangen door getransplanteerd weefsel. Begeleidende therapieën, zoals bestralingstherapie voor keloïden, worden vaak toegevoegd. Behandeling kan om verschillende redenen aangewezen zijn als:

• Littekens beperken de mobiliteit, bijv. Littekens op gewrichten,
• het litteken zorgt voor spanning die tot gezwellen leidt,
• er is een cosmetische misvorming of
• een nieuw wondgenezingsproces zonder pathologische littekens met passende begeleidende behandelingen moet worden gestart.

Lasertherapie: Met speciale lasertechnieken kunnen hypertrofische littekens worden verwijderd en het weefsel gladgestreken. Vaak zijn meerdere sessies nodig. Ongewenste bijwerkingen zijn onder meer korstjes, erytheem of infecties. Voor bepaalde keloïden kan de arts laserbehandeling voorstellen in combinatie met andere therapieën, bijv. Glucocorticosteroïdinjecties, cryotherapie, drukbehandeling, enz.

Straling: Straling is bedoeld om overmatige celgroei te beperken en normale littekens te ondersteunen. De bestraling vindt plaats kort na de operatieve verwijdering van een ziek litteken. Ongewenste bijwerkingen zijn bijvoorbeeld tijdelijke roodheid of schilfering, evenals chronische hyperpigmentatie en depigmentatie. De dosering is gekozen om de kans op bijwerkingen zo laag mogelijk te houden.

Siliconencrème : Siliconen worden gebruikt als aanvullende therapie bij hypertrofische littekens of om hypertrofische littekens en keloïden na een operatie te voorkomen.

Wat kan de patiënt bijdragen aan het genezingsproces?

Patiënten kunnen zelf een bijdrage leveren om een litteken zo goed mogelijk te laten genezen.

Litteken zorg

Op aanwijzing van de arts of therapeut kunt u zelf verschillende zorgmaatregelen uitvoeren. Deze omvatten:

• Vermijd spanning en spanning op de wond,
• dagelijks bad van het litteken met wrongelzeep,
• het litteken licht masseren met ronddraaiende bewegingen richting het litteken, ongeveer vijf minuten, meerdere keren per dag,
• Zwellingen en oedeem gladstrijken,
• Crème van het litteken, bijv. Met olijfolie, vaseline, siliconenhoudende crème of goudsbloemzalf,
• Enveloppen en kompressen met kamille, lavendelolie of uienextract.

Littekens en bescherming tegen de zon

Littekens zijn bleek van kleur omdat ze geen melanocyten bevatten voor kleurvorming (pigmentatie). Na verloop van tijd kunnen melanocyten echter in het litteken migreren. Door het ontbreken van pigmentatie of nauwelijks pigmentatie in het litteken heeft de huid op dit punt weinig bescherming tegen UV-straling. Daarom is bescherming tegen de zon met geschikte zonnebrandmiddelen bijzonder belangrijk, zodat er geen merkbaar litteken met huidbeschadiging is. Direct zonlicht en zonnebanken moeten ook worden vermeden gedurende ongeveer zes tot twaalf maanden nadat de wond is genezen.

Leven met littekens

• Een uitgebalanceerd, vitaminerijk dieet met verse groenten en fruit ondersteunt de genezing van een litteken. Roken verslechtert de bloedcirculatie en heeft ook een negatief effect op de genezing van de littekens.
• Hoge of lage temperaturen kunnen vers littekenweefsel irriteren en de hermodellering van het litteken verstoren.
• Strakke kleding, verwondingen of stress (sterke trek of druk) kunnen verse littekens irriteren.
• Met een cosmetische hoes (camouflage) kunnen littekens minder zichtbaar worden gemaakt. Deze speciale make-up is verkrijgbaar voor verschillende huidtypes, bijvoorbeeld in apotheken.
• Littekens kunnen een esthetische beperking vertegenwoordigen en psychologisch belastend zijn voor de getroffenen. Psychologen of psychotherapeuten bieden ondersteuning bij deze problemen.

Aan wie kan ik vragen?

Voor de behandeling van littekens kunt u terecht bij:

• het behandelen van artsen in het ziekenhuis, bijvoorbeeld na een operatie of een ernstig letsel of brandwond,
• Huisarts (huisarts),
• Specialist in huid- en geslachtsziekten (dermatologie),
• Huidkliniek,
• een operatie kan bijvoorbeeld worden uitgevoerd door een specialist in chirurgie of in plastische, reconstructieve en esthetische chirurgie.

Hoe worden de kosten gedekt?

Alle noodzakelijke en passende diagnostische en therapeutische maatregelen worden door de zorgverzekeraars overgenomen. Uw arts zal de rekeningen over het algemeen rechtstreeks bij uw zorgverzekeraar afrekenen. Bij bepaalde zorgverzekeraars kan het zijn dat u een eigen risico (behandelpremie) moet betalen (BVAEB, SVS, SVS, BVAEB). U kunt echter ook terecht bij een arts van uw keuze (dus een arts zonder ziektekostenverzekering). Zie Kosten en eigen risico voor meer informatie.

Voor bepaalde onderzoeken (bijv. MRT) kan de goedkeuring van de verantwoordelijke zorgverzekeraar (medische dienst - "hoofdarts") vereist zijn, evenals voor bepaalde medicamenteuze of niet-medicamenteuze behandelingen (bijv. Fysiotherapie), in sommige gevallen alleen wanneer een bepaald niveau is bereikt. Voor bepaalde diensten (bijv. Ziekenhuisverblijf, medische hulpmiddelen en medische hulpmiddelen) worden - afhankelijk van de zorgverzekeraar - eigen bijdragen verstrekt. De meeste zorgverzekeraars voorzien in een vergunning, soms afhankelijk van het soort medische hulp. De receptvergoeding moet worden betaald voor medicatie op “contant recept”. Voor meer informatie over de betreffende bepalingen kunt u contact opnemen met uw zorgverzekeraar,die u kunt vinden op de website van de sociale zekerheid.