Laboratoriumresultaten: Wat Zijn Normale Waarden?

2023 Auteur: Wallace Forman | [email protected]. Laatst gewijzigd: 2023-05-24 12:25

Laboratoriumresultaten: wat zijn normale waarden?

De resultaten van de laboratoriumtesten worden gebundeld in een laboratoriumrapport. De daarin opgenomen waarden kunnen in verschillende vormen worden weergegeven (u vindt hier een korte beschrijving).

Het typische formaat van een medisch laboratoriumresultaat is als het ware een tabel met de respectievelijke laboratoriumanalyses in de rijen, en de testresultaten zijn terug te vinden in de kolommen van dit tabelformaat. In de meeste gevallen zijn dit numerieke waarden, waarbij de bijbehorende eenheid en ook het zogenaamde referentiebereik (lees: de "normale waarden") worden weergegeven. Indien individuele laboratoriumwaarden in het referentiebereik worden overschreden, kan de bijbehorende waarde ook worden voorzien van een zogenaamd “pathologie-etiket” (in kleur gemarkeerd en / of met een “+” of “-”).

navigatie

• Lees verder
• meer over het onderwerp
• Advies, downloads & tools
• Referentiewaarden
• Wat betekent "normaal"?
• Referentiewaarden bij kinderen
• Referentiewaarden voor hormoonanalyses
• Laboratoriumwaarden buiten het referentiebereik
• Fouten vermijden

Referentiewaarden

De zogenaamde referentiewaarden (“normale waarden”) vormen een belangrijk onderdeel van de laboratoriumresultaten. Met name bij kwantitatieve (numerieke) testresultaten moet het referentiebereik voor elk testresultaat altijd op het laboratoriumresultaat worden gevonden.

Als de betreffende gemeten waarde boven of onder een bepaalde drempelwaarde ("cut-off") of buiten het referentiebereik ligt, wordt dit meestal speciaal aangegeven op de laboratoriumresultaten:

• het resultaat is vetgedrukt of in kleur of
• Er staat een "+" (als de drempelwaarde wordt overschreden) of een "-" (als de waarde niet wordt bereikt) naast het testresultaat (andere symbolen zijn ook mogelijk: bijvoorbeeld een pijl).

Factoren die de referentiebereiken beïnvloeden:

• Onderzoeksmethode (afhankelijk van het medisch laboratorium; niet alle laboratoria gebruiken dezelfde methode),
• Leeftijd,
• Geslacht ook
• Dagelijkse schommelingen in de meetgrootheid in het laboratorium

Wat betekent "normaal"?

De term 'normaal' is ook in de laboratoriumdiagnostiek in diskrediet geraakt. Misschien komt dit doordat iedereen speciaal wil zijn, maar zeker niet 'normaal'. In de statistiek staat 'normale waarde' voor het rekenkundig gemiddelde, en dit is precies wat de zogenaamde normale waarden in de laboratoriumgeneeskunde zijn. De modernere term "referentiewaarde" of "referentiebereik" wordt hier echter gebruikt.

In de laboratoriumgeneeskunde is het referentiebereik voor een bepaalde meetgrootheid (bijv. Bloedsuiker, leverwaarden) het bereik waarin 95 procent van alle gezonde mensen met hun individuele meetwaarden ligt. Dit betekent dat elke 20e persoon - dat wil zeggen vijf van de 100 mensen -, zelfs als ze volledig gezond zijn, een bepaalde laboratoriumwaarde heeft die buiten de norm valt.

De reden hiervoor zijn de talrijke biologische verschillen tussen mensen. De respectieve levensstijl en eetgewoonten zijn ook van bijzonder belang voor de individuele laboratoriumwaarden.

Vegetariërs moeten bijvoorbeeld andere referentiewaarden gebruiken dan bodybuilders of marathonlopers. Theoretisch hebben al deze groepen (collectieven) hun eigen "normale waarden". In de praktijk is het echter onmogelijk om de referentiebereiken op een dergelijk individueel niveau uit te splitsen.

Referentiewaarden bij kinderen

Bij kinderen kan de interpretatie van laboratoriumresultaten soms problematisch zijn omdat er soms helemaal geen geldige normale waarden zijn. De reden hiervoor is het feit dat het ethisch onaanvaardbaar zou zijn om bloed van kinderen af te nemen voor louter testdoeleinden voor de statistische bepaling van normale waarden. Hetzelfde geldt voor mensen van oudere leeftijd.

Referentiewaarden voor hormoonanalyses

De referentiewaarden in hormoonanalyses vormen een bijzonder probleem: zo hebben tests van schildklierhormonen enorme schommelingen over de dag en is het gehalte aan vrouwelijke geslachtshormonen in het bloed sterk afhankelijk van de betreffende cyclusfase. Met deze biologische ritmes moet dus zowel bij de bloedafname als bij de professionele interpretatie van de laboratoriumresultaten rekening worden gehouden.

Laboratoriumwaarden buiten het referentiebereik

In veel gevallen zijn kleine afwijkingen van de norm onproblematisch, zelfs als de getroffenen zich vaak afvragen waarom en waarom deze waarde niet "normaal" is. Hier hangt het af van de laboratoriumspecialist. Zij / hij en zijn / haar team moeten ervoor zorgen dat de gemeten waarden nauwkeurig en correct met de hoogste precisie werden gemeten. Daarnaast moet ook de volledige plausibiliteit van de meetwaarden van acceptatie tot afdruk van de bevindingen gegarandeerd zijn.

Opmerking De aanwezigheid van een ziekte mag nooit worden afgeleid uit individuele laboratoriumwaarden. Omdat lichte afwijkingen van het referentiebereik ook bij gezonde mensen voorkomen.

Fouten vermijden

Fouten kunnen al gebeuren voordat het bloed is afgenomen. Monsters kunnen door elkaar worden gehaald (onjuiste etikettering van bloedbuisjes etc.), maar ook het tijdstip waarop het bloed wordt afgenomen is belangrijk en een mogelijke foutbron. Het bloed moet goed worden afgenomen, waarbij bij het afnemen van bloed de juiste volgorde van de verschillende gekleurde buisjes in acht moet worden genomen.

Bovendien moet met het afgenomen bloed zorgvuldig worden omgegaan. Te lange transportroutes dienen te worden vermeden omdat dit ook kan leiden tot foutieve resultaten die op geen enkele manier gebaseerd zijn op een meetfout in het laboratorium. Al deze factoren worden in het vakjargon "pre-analyse" genoemd.